Imbir lekarski (Zingiber officinale) to roślina uprawna należąca do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae). Surowcem pozyskiwanym z rośliny i wykorzystywanym w medycynie jest świeże lub suszone kłącze [1][2]. Do składników aktywnych kłącza imbiru zalicza się związki seskwiterpenowe: zingiberon i zingiberol oraz aldehydy: gingerol, szogaol i zingeron [1][3]. Imbir najczęściej jest przyjmowany w postaci sproszkowanego surowca, naparu lub jako dodatek do pieczywa i napojów. Dawkowanie jest kwestią trudną do ustalenia, ale w większości badań klinicznych imbir podawany jest w dawce 250 mg – 1g sproszkowanego kłącza od 1 do 4 razy dziennie. Jest stosowany w leczeniu choroby lokomocyjnej, nudności, wymiotów i zapalenia stawów [2].
Mimo, że imbir jest powszechnie stosowany jako przyprawa, należy zwrócić uwagę na jego silne oddziaływanie na organizm [1]. Dokładny mechanizm działania przeciwwymiotnego imbiru nie jest do końca poznany. Prawdopodobnie hamuje receptory serotoninowe i pobudza muskarynowe w przewodzie pokarmowym. A ponadto substancje aktywne zawarte w imbirze mogą wpływać przeciwwymiotnie poprzez oddziaływanie na centralny system nerwowy [1][2][4].
Działania niepożądane po stosowaniu imbiru występują rzadko i należą do nich: refluks, zgaga, biegunka, podrażnienie jamy ustnej [2][5], a także senność i ból głowy [4]. Ze względu na to, że może wykazywać aktywność fibrynolityczną, nie powinien być podawany pacjentom, którzy przyjmują leki przeciwzakrzepowe [2][4]. Nie zaleca się stosowania surowca w połączeniu z dimenhydrynatem, doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi i insuliną ze względu na potęgowanie efektu hipoglikemizującego [6].
Nudności i wymioty w trakcie ciąży (NVP Nausea and vomiting during pregnancy) pojawiają się głównie w pierwszym trymestrze, gdy ma miejsce organogeneza [4]. Objawy te zgłasza 50-80% ciężarnych kobiet [7].
W związku z poszukiwaniem alternatywnych metod przeciwdziałania NVP obserwuje się coraz większe zainteresowanie preparatami zawierającymi w składzie surowiec pochodzący z imbiru [5]. Wykazano, że imbir ma podobną a nawet większą skuteczność działania niż witamina B6 i dimenhydrynat [4][8].
Na podstawie wyników badań stwierdzono, że użycie imbiru w trakcie ciąży nie zwiększa ryzyka występowania wad wrodzonych u płodów, niskiej wagi urodzeniowej, przedwczesnego porodu, śmierci okołoporodowej, urodzenia martwego dziecka i nie wpływa również na ocenę w skali Apgar [4].
Piśmiennictwo
1. Tiran D. Ginger to reduce nausea and vomiting during pregnancy: Evidence of effectiveness is not the same as proof of safety. Complementary Therapies in Clinical Practice 2012; 18: 22-25.
2. White B. Ginger: An Overview. American Academy of Family Physicians 2007; 75 (11): 1689-1691.
3. Lamer-Zarawska E, Kowal-Gierczak B. Fitoterapia i leki roślinne. Wydawnictwo Lekarskie PZWL 2007; s. 382.
4. Heitmann K, Nordeng H, Holst L. Safety of ginger use in pregnancy: results from a large population-based cohort study. European Journal of Clinical Pharmacology 2012
5. Willetts KE, Ekangaki A, Eden JA. Effect of a ginger extract on pregnancy-induced nausea: A randomised controlled trial. Australian and New Zealand Journal of Obstetrics and Gynaecology 2003; 43: 139–144.
6. Ding M, Leach M, Bradley H. The effectiveness and safety of ginger for pregnancy-induced nausea and vomiting: A systematic review. Women Birth 2012;
7. Matthews A, Dowswell T, Haas DM, Doyle M, O’Mathúna DP. Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy (Review). The Cochrane Library 2010; 9: 2.
8. Ensiyeh J, Sakineh MAC. Comparing ginger and vitamin B6 for the treatment of nausea and vomiting in pregnancy: a randomised controlled trial. Midwifery 2009; 25: 649–653.