Zielona herbata jest najstarszą ze wszystkich herbat, liczy sobie ponad 5000 lat. To najpopularniejszy napój w krajach azjatyckich, głównie w Chinach i Japonii [1].
Skład chemiczny liści herbaty jest bardzo bogaty, przez co wykazuje ona różnorakie działanie.
Bardzo dużym zainteresowaniem cieszy się wpływ składników zielonej herbaty na proces kancerogenezy.
Konsumowanie zielonej herbaty jest związane z obniżoną częstością występowania pewnych typów nowotworów. Obecne dane wskazują, że głównym mediatorem tego działania zapobiegawczego jest 3- galusan epigallokatechiny (EGCG )- polifenol występujący najobficiej w suchych liściach herbaty, który hamuje wzrost komórek nowotworowych zarówno w warunkach in vitro jak i in vivo [2].
Działanie to zostało potwierdzone w badaniach epidemiologicznych, przedklinicznych i klinicznych [3].
Niektóre badania wykazały zmniejszenie zachorowalności na raka okrężnicy oraz lepsze rokowanie etapów I i II raka piersi u tych pacjentów, którzy pili pięć lub więcej filiżanek zielonej herbaty [4].
W badaniach przedklinicznych wykazano, że polifenole herbaty i EGCG mogą hamować proliferację komórkową i indukować śmierć komórek w różnych typach nowotworów, w tym w raku płuc, piersi, naskórkowym ludzkim, płaskonabłonkowym, krtani, nosowo-gardłowym, komórek nerkowych, odbytu, gardła dolnego oraz nowotworach głowy i szyi, prostaty, jelita i trzustkowych komórkach nowotworowych [3].
Polifenole herbaty są skuteczne w leczeniu nowotworów przy podawaniu w fazie początkowej, rozwoju lub postępu. Jednakże mechanizmy molekularne polifenoli odpowiedzialne za ich hamujące działanie nie są w pełni zrozumiałe. Niektóre z proponowanych mechanizmów molekularnych obejmują: ochronę przed uszkodzeniami DNA i / lub metylacji w normalnych komórkach , hamowanie aktywności proteasomów nowotworowych , zahamowanie ekspresji genu onkogenu , indukcji apoptozy , regulacji cyklu komórkowego i hamowanie proliferacji komórek guza [3].
W celu dokładnego poznania przeciwnowotworowego działania zielonej herbaty przeprowadzono szereg badań. Na ich podstawie sformułowano następujące wnioski:
1.EGCG hamuje wzrost KS- IMM( komórek mięsaka Kaposiego) i wzrost komórek śródbłonka oraz chemotaksję i inwazję w różnych dawkach. Wywołuje również apoptozę komórek nowotworowych, hamuje aktywność metaloproteazy pośredniczącej w wytwarzaniu przez śródbłonek supernatantów komórkowych i tworzeniu nowych struktur przypominających naczynia włosowate.
Zaobserwowano, że zielona herbata jest tak samo skuteczna , o ile nie więcej, niż czysty EGCG. Sugeruje to, że EGCG może współpracować lub działać synergistycznie z innymi polifenolami występującymi w wyciągu z zielonej herbaty lub że inne składniki zielonej herbaty mogą poprawiać stabilność lub biodostępność EGCG [2].
2. Apoptotyczny wpływ EGCG na ludzka linię komórkową raka żołądka MKN45 wynika z aktywacji szlaku mitochondrialnego [3].
3. EGCG odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu rozwojowi raka szyjki macicy związanego z indukcją apoptozy. Ponadto hamujące wzrost działanie EGCG w komórkach raka szyjki macicy może być związane z hamowaniem telomerazy [3].
4.EGCG hamuje wzrost i indukuje zatrzymanie G2-M w komórkach rakowych płuc in vitro i in vivo [3].
5. EGCG jest silnym inhibitorem proliferacji komórkowej w kilku liniach komórek niedrobnokomórkowego raka płuca [5].
6. Poprzez regulację N – kadheryny EGCG hamuje migrację komórek raka pęcherza moczowego [3].
7. EGCG aktywnie hamuje telomerazę w glejaku przez co następuje indukowanie apoptozy i starzenie, oraz działa w połączeniu z cisplatyną i tamoksyfenem[6].
8.EGCG hamuje wzrost nowotworu trzustki , angiogenezę i przerzuty , które są związane z hamowaniem ścieżek PI3K/Akt i ERK oraz aktywacją FKHRL1/FOXO, dlatego EGCG może być stosowany do zapobiegania i / lub leczenia raka trzustki [7].
9. EGCG powoduje typową apoptozę w kilku liniach komórek rakowych, w większości przypadków poprzez aktywację kaspaz. Stwierdzona jednak, że związek ten powoduje martwicę w komórkach CML(chronicznej przewlekłej białaczki szpikowej) poprzez mechanizm niezależny od aktywności kaspazy [8].
10. Zielona herbata jest zdolna do modulowania liczby krążących T reg ( limfocytów T regulatorowych) u pacjentów z przewlekłą białaczką limfocytową we wczesnym stadium choroby. Może to prowadzić do kontroli poziomu limfocytów, jak również w zapobieganiu progresji choroby [9].
11. Zastosowanie miejscowe EGCG w nowotworach wywołanych przez UV powodowało zahamowanie ekspresji białka i aktywności metaloproteinazy macierzy MMP -2 oraz MMP -9, które odgrywają kluczową rolę w rozwoju nowotworu i przerzutów. Dodatkowo, wzrostu liczby cytotoksycznych limfocytów T (komórki CD8 (+) T ), nie wykryto w guzach leczonych EGCG [10].
12. Potwierdzono, że EGCG wywołuje uszkodzenie DNA, zatrzymanie cyklu komórkowego i apoptozę oraz ma zdolność do hamowania topoizomerazy I i topoizomerazy II w stosunku do kilku linii komórek ludzkiego raka jelita grubego [11].
Podsumowanie
Na podstawie powyższych informacji można stwierdzić, że składniki aktywne zielonej herbaty rzeczywiście mogą wpływać na zmniejszenie częstości zachorowania na różnego typu nowotwory i wykazują również skuteczność w ich leczeniu.
1.http://eherbata.pl/gatunkiherbat_zielona.html
2. Fassina G, Venè R, Morini M, Minghelli S, Benelli R, Noonan DM, Albini A.; Mechanisms of inhibition of tumor angiogenesis and vascular tumor growth by epigallocatechin-3-gallate; Clin Cancer Res. 2004 Jul 15;10(14):4865-73.
3. Chen NG, Lu CC, Lin YH, Shen WC, Lai CH, Ho YJ, Chung JG, Lin TH, Lin YC, Yang JS. Proteomic approaches to study epigallocatechin gallate-provoked apoptosis of TSGH-8301 human urinary bladder carcinoma cells: roles of AKT and heat shock protein 27-modulated intrinsic apoptotic pathways; Oncol Rep. 2011 Oct;26(4):939-47
4. Chen D, Wan SB, Yang H, Yuan J, Chan TH, Dou QP; EGCG, green tea polyphenols and their synthetic analogs and prodrugs for human cancer prevention andtreatment; Adv Clin Chem. 2011;53:155-77.
5. Milligan SA, Burke P, Coleman DT, Bigelow RL, Steffan JJ, Carroll JL, Williams BJ, Cardelli JA. The green tea polyphenol EGCG potentiates the antiproliferative activity of c-Met and epidermal growth factor receptor inhibitors in non-small cell lung cancer cells;
Clin Cancer Res. 2009 Aug 1;15(15):4885-94. doi: 10.1158/1078-0432
6. Zhang X, Zhang H, Tighiouart M, Lee JE, Shin HJ, Khuri FR, Yang CS, Chen Z’, Shin DM; Synergistic inhibition of head and neck tumor growth by green tea (-)-epigallocatechin-3-gallate and EGFR tyrosine kinase inhibitor; Int J Cancer. 2008 Sep 1;123(5):1005-14
7. Shankar S, Marsh L, Srivastava RK; EGCG inhibits growth of human pancreatic tumors orthotopically implanted in Balb C nudemice through modulation of FKHRL1/FOXO3a and neuropilin; Mol Cell Biochem. 2013 Jan;372(1-2):83-94
8. Iwasaki R, Ito K, Ishida T, Hamanoue M, Adachi S, Watanabe T, Sato Y; Catechin, green tea component, causes caspase-independent necrosis-like cell death in chronic myelogenous leukemia; Cancer Sci. 2009 Feb;100(2):349-56
9. D’Arena G, Simeon V, De Martino L, Statuto T, D’Auria F, Volpe S, Deaglio S, Maidecchi A, Mattoli L, Mercati V, Musto P, De Feo V; Regulatory T-cell modulation by green tea in chronic lymphocytic leukemia; Int J Immunopathol Pharmacol. 2013 Jan-Mar;26(1):117-25.
10. Mantena SK, Roy AM, Katiyar SK; Epigallocatechin-3-gallate inhibits photocarcinogenesis through inhibition of angiogenic factors and activation of CD8+ T cells in tumors; Photochem Photobiol. 2005 Sep-Oct;81(5):1174-9
11. Berger SJ, Gupta S, Belfi CA, Gosky DM, Mukhtar H; Green tea constituent (–)-epigallocatechin-3-gallate inhibits topoisomerase I activity in human colon carcinomacells; Biochem Biophys Res Commun. 2001 Oct 19;288(1):101-5