Łączne stosowanie preparatów zawierających niesteroidowe leki przeciwzapalne oraz witaminę C bywa kontrowersyjne. Niejednokrotnie kupując oba te preparaty, zostajemy poinstruowani przez farmaceutę o konieczności oddzielnego ich stosowania.
Czy oddzielne stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych i preparatów witaminy C jest uzasadnione? A może ich łączne podanie niesie za sobą wymierne korzyści?
Badania naukowe donoszą, że zastosowanie witaminy C razem z kwasem acetylosalicylowym u zakażonych Helicobacter pylori jest uzasadnione. Podanie samego kwasu powoduje zmniejszenie ekspresji genów żołądka dla enzymów antyoksydacyjnych; analogiczne działanie obserwujemy w przypadku zakażenia Helicobacter pylori . Po leczeniu kwasem acetylosalicylowym obserwujemy wzrost stężenia cytokin prozapalnych w błonie śluzowej żołądka. Udowodniono, że włączenie do terapii preparatu witaminy C wpływa ochronnie na błonę śluzową żołądka, tłumiąc stres oksydacyjny i cytokiny prozapalne [1].
Błona śluzowa żołądka jest największym naturalnym magazynem kwasu askorbowego, co wydaje się być właściwe ze względu na jej działanie antyoksydacyjne. Gdy stosujemy aspirynę przez 6 dni, stężenie witaminy C zmniejsza się o 10%. U pacjentów wymagających długoterminowego leczenia kwasem acetylosalicylowym oraz obciążonych innymi czynnikami, tj. niewłaściwa dieta, podeszły wiek, stosowanie łączne tych preparatów wydaje się być uzasadnione [2].
W badaniach dostępności witaminy C u świnek morskich stwierdzono, że aspiryna zmniejsza jej wchłanianie z przewodu pokarmowego i jednocześnie nasila jej wydalanie z moczem [3].
Kwas acetylosalicylowy stanowi ważny czynnik ryzyka uszkodzenia śluzówki żołądka. Ostatnie badania przeprowadzone na modelu zwierzęcym wskazują , że mechanizm ochronnego działania witaminy C związany jest z hamującym wpływem na ekspresję iNOS [4] .
Mechanizm ochronnego działania witaminy C można rozpatrywać nie tylko w odniesieniu do działań niepożądanych związanych z przewodem pokarmowym. Przykładem powyższego stwierdzenia jest fakt, że wysokie dawki kwasu acetylosalicylowego są wykorzystywane w leczeniu uszkodzenia nerek wywołanym paracetamolem. Uraz nerek w przypadku podawania tego leku wiąże się ze zmniejszeniem grup tiolowych białka. Niższe dawki tej witaminy stosowane są w celach profilaktycznych, natomiast wyższe w terapii indukowanych uszkodzeń. W tym przypadku mechanizm ochronnego działania omawianej witaminy polega na praktycznie całkowitej regeneracji grup tiolowych białka [5].
Łączne stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych i witaminy C, jak donoszą badania naukowe, niesie za sobą wiele korzyści. Mechanizmy ochronnego działania kwasu askorbinowego są wielokierunkowe, co potwierdza zasadność jego kojarzenia z wieloma lekami. Silne działanie antyoksydacyjne omawianej witaminy może być wykorzystywane w zapobieganiu działań niepożądanych oraz w leczeniu uszkodzeń powstałych po zastosowaniu danej terapii.
Piśmiennictwo:
1. Effect of vitamin C-releasing acetylsalicylic acid on gastric mucosal damage before and after Helicobacter pylori eradication therapy First Department of Medicine, University Erlangen-Nuremberg, Germany, 2013
2. Effects of acetylsalicylic acid on ascorbic acid concentrations in plasma, gastric mucosa, gastric juice and urine–a double-blind study in healthy subjects. Int J Clin Pharmacol Ther. 2004 Sep;42(9):481-7.
3. Schulz HU, Schürer M, Krupp S, Dammann HG, Timm J, Gessner U. Vitamin C-aspirin interactions. Int J Vitam Nutr Res Suppl. 1999;23:83-90.
4. Basu TK. Ascorbic acid attenuates aspirin-induced gastric damage: role of inducible nitric oxide synthase. J Physiol Pharmacol. 2006 Nov;57 Suppl 5:125-36.
5. Abraham P. Konturek PC, Kania J, Hahn EG, Konturek JW. Vitamin C may be beneficial in the prevention of paracetamol-induced renal damage. Clin Exp Nephrol. 2005 Mar;9(1):24-30