Wnętrostwo – czyli niezstąpienie jąder, jest jedna z najczęstszych nieprawidłowości u nowonarodzonych chłopców [1]. Dotyczy aż 4 % nowonarodzonych chłopców na świecie. Polega ono na niewłaściwym umieszczeniu jednego lub obu jąder w jamie brzusznej lub kanale pachwinowym zamiast w mosznie. Niezstąpienie jąder grozi ich przegrzaniem, co sprzyja powstawaniu nowotworów jądra oraz może doprowadzić do zatrzymania produkcji plemników, czego skutkiem jest niepłodność. Podejrzewa się, ze styl życia kobiety w ciąży, a także narażenie środowiskowe na różne czynniki może kolidować z normalnym zstąpieniem jąder i prawdopodobnie zwiększa ryzyko wnętrostwa.
Leki przeciwbólowe i te spośród leków przeciwzapalnych które są stosowane jako leki przeciwbólowe są bezapelacyjnie jedną z najczęściej stosowanych grup leków. Ważnym zagadnieniem jest stosowanie leków przeciwbólowych u kobiet ciężarnych. Wiele stanów wymaga podawania leków, a wybór odpowiedniego środka w ciąży jest sprawą niezmiernie ważną. Za względnie bezpieczną grupę leków przeciwbólowych uważa się inhibitory cyklooksygenazy – paracetamol, ibuprofen i kwas acetylosalicylowy. Badania na modelach zwierzęcych (pstrąga tęczowego) wykazały jednak destrukcyjny wpływ na układ endokrynologiczny, dokładniej na syntezę hormonów steroidowych. Co więcej, badania na szczurach wskazują na istnienie okienka czasowego, w którym efekty działania androgenów są kluczowe w przyszłym zstąpieniu jader. Hipotetycznie u ludzi okres ten występuje miedzy 8 a 14 tygodniem ciąży, natomiast przezpachwinowe zstąpienie jader powinno wystąpić miedzy 26 a 35 tygodniem [1]. Produkcja androgenów w rozwijających się gonadach chłopców jest kierowana przez gonadotropinę kosmówkowa i hormon luteinizujący [5][6]]. Prostaglandyny powstałe w szlaku cyklooksygenazy biorą udział w produkcji testosteronu w komórkach Leydiga szczurów [4]. U ludzi ten mechanizm nie jest do końca poznany. Kwas acetylosalicylowy blokuje androgenową odpowiedz na gonadotropinę kosmówkową. Produkcja androgenów w macicy, stymulowana przez gonadotropinę kosmowkówa [5], ma kluczowe znaczenie dla prawidłowego zstąpienia jąder. Narażenie na inhibitory COX podczas ciaży może zaburzać zejście jader. Dlatego stosowanie inhibitorów COX między 8 a 14 tygodniem ciąży może zaburzać maskulinizację płodu. Paracetamol, ibuprofen i kwas acetylosalicylowy są często stosowane przez kobiety w ciąży, chociaż wiadomo, że przenikają przez barierę łożyskową. NLPZ hamują syntezę prostaglandyn poprzez hamowanie COX, głównie izoformy COX-1, rzadziej COX-2. Paracetamol wywiera hamujący wpływ na COX-2 głównie poprzez mechanizm różniący się od typowego działania NLPZ [7].
Badania miały na celu stwierdzenie czy prenatalne narażenie na paracetamol, ibuprofen lub kwas acetylosalicylowy wiąże się z podwyższonym ryzkiem wnętrostwa.
Badania prowadzono na grupie 47400 żywo urodzonych synów z pojedynczych ciąży w Danii w latach 1996-2002. Wnętrostwo zostało zidentyfikowane u 980 chłopców, z których 565 przeszło zabieg – orchidopeksję. Stosowanie paracetamolu, ibuprofenu i kwasu acetylosalicylowego podczas ciąży było oceniane przez 3 wideokonferencje i 1 osobiste spotkanie. Oszacowano wskaźniki ryzyka wnętrostwa (HR) na podstawie analizy regresji COX[1].
Ekspozycja na paracetamol podczas pierwszego i drugiego trymestru byla związana z zwiększona częstością występowania wnętrostwa(HR 1,33). Ekspozycja na więcej niz 4 tygodnie podczas okresu w którym następuje zstąpienie jąder(między 8 a 14 tygodniem ciąży) byla związana z ryzkiem rzędu 1,38. Ekspozycja na ibuprofen i kwas acetylosalicylowy nie była związana ze zwiększonym ryzykiem wnętrostwa [1].
Wnioski.
Teoretycznie na podstawie przeprowadzonych badań można stwierdzić, że przyjmowanie paracetamolu przez kobiety w ciąży przez więcej niż 4 tygodnie, szczególnie podczas 1 i 2 trymestru, może znacząco zwiększyć ryzyko wystąpienia wnętrostwa. Natomiast stosowanie ibuprofenu i kwasu acetylosalicylowego nie ma wpływu na prawidłowe zstąpienie jąder. Jednak przeprowadzone badania są pierwszymi badaniami poświęconymi temu tematowi, dlatego też pojawia się wiele nieścisłości statystycznych [2]. Aby potwierdzić w 100% wyżej postawioną hipotezę należałoby przeprowadzić szereg kolejnych badań.
Bibliografia:
[1] Jensen MS, Rebordosa C, Thulstrup AM, et al. Maternal use of acetaminophen, ibuprofen and acetylsalicylic acid during pregnancy and risk of cryptorchidism. Epidemiology. 2010;21: 779–785.
[2] Morten Søndergaard Jensen, Tine Brink Henriksen, , et al. Analgesics During Pregnancy and Cryptorchidism Additional Analyses. Epidemiology • Volume 22, Number 4, July 2011
[3] Cortes D, Kjellberg EM, Breddam M, Thorup J. The true incidence of cryptorchidism in Denmark. J Urol. 2008;179:314 –318.
[4] Huhtaniemi IT, Korenbrot CC, Jaffe RB. HCG binding and stimulation of testosterone biosynthesis in the human fetal testis. J Clin Endocrinol Metab. 1977;44:963–967.
[5] Conte D, Romanelli F, Fillo S, et al. Aspirin inhibits androgen response to chorionic gonadotropin in humans. Am J Physiol. 1999;277:E1032–E1037.
[6] Toppari J, Kaleva M, Virtanen HE, Main KM, Skakkebaek NE. Luteinizing hormone in testicular descent. Mol Cell Endocrinol. 2007; 269:34 –37.
[7] Graham GG, Scott KF. Mechanism of action of paracetamol. Am J Ther. 2005;12:46 –55.