Suplementacja magnezu- warto czy nie warto?

Pierwiastek ten został wynaleziony przez Józefa Black’a w 1755 roku. Po raz pierwszy został wyizolowany w 1808 roku przez Sir Humphry’ego Davy’ego. Niecałe 30 lat poźniej pojawił się

w preparacie, a twórcą był Antoine A.B. Bussy. Nazwa magnezu wywodzi się od Magnezji (gr. Magnesia) greckiej dzielnicy w Tesalii. Zajmuje 8 miejsce w rankingu pierwiastków występujących w skorupie ziemskiej ^[1].

Metal ten jest także stosowany w farmacji w poco staci wodorotlenku, chlorku, siarczanu

oraz cytrynianu. Magnez jest jednym z podstawowych pierwiastków występujących ludzkim organizmie. U dorosłych dzienne zapotrzebowanie żywieniowe, w zależności od różnych czynników, w tym wielkości i masy, wynosi około 300 mg na dzień ^[1].

Wchłanianie Mg następuje wzdłuż całego przewodu pokarmowego, szczególnie w części dystalnej jelita cienkiego (jelito czcze i jelito kręte). Jest to proces, który zachodzi przy udziale dyfuzji biernej. Wychwyt magnezu zachodzi na granicy rąbka szczoteczkowego i może być przenoszony w postaci kompleksu- magnezu z anionami lub w antyporcie z jonem sodu ^[16].

Wykryto gen zaangażowany w deficyt magnezu u ludzi. Występuje w jelicie oraz nerkach

i przypuszczalnie koduje białka, które odpowiadają za transport wymienny jonów wapnia

i magnezu- kinazy białkowe ^[16].

Magnez jest jednym z najważniejszych kationów biorących udział w regulacji wielu procesów biologicznych. Jest to niezmiernie ważne dla utrzymania struktury, funkcji oraz integralności kilku istotnych tkanek oka, takich jak rogówka, siatkówka i soczewka. Odgrywa istotną rolę jako kofaktor ponad 350 enzymów w organizmie i reguluje pobudliwość neurologiczną kilku kanałów jonowych m.in. błonową ATPazę, a to przekłada się na wewnątrzkomórową kontrolę jonowego środowiska. Niedobór magnezu poprzez zakłócanie funkcji ATP-azy powoduje wzrost wewnątrzkomórkowego wapnia i sodu oraz zmniejsza stężenie potasu wewnątrz komórki . Takie jonowe zaburzenie równowagi z kolei wpływa na inne komórkowe reakcje enzymatyczne

i stanowi przyczynę niedoboru magnezu co wiąże się z powstaniem m.in. chorób oczu, takimi jak zaćma. W przypadku niedoboru magnezu, brak równowagi między mediatorami zwężenia

i rozszerzania naczyń może leżeć u podstaw skurcz naczyń, który jest jednym z czynników chorobotwórczych jaskry pierwotnej o szerokim kącie przesączania. Ponadto niedobór magnezu jest czynnikiem przyczyniającym się do zwiększenia stresu oksydacyjnego i indukowalnego stymulacji NOS ^[2].

Prawie 50% osób starszych cierpi na bezsenność, trudności z zasypianiem, wczesne przebudzenia lub uczucie zmęczenia po przebudzeniu . Z procesem starzenia się wiąże się kilka zmian, które mogą zwiększać ryzyko zachorowania na bezsenność, w tym zmiany rytmów dobowych takie jak: zmiana stylu życia, zmniejszenie spożycia oraz wchłaniania składników odżywczych, ich utrzymanie i wykorzystanie. Wydaje się, że naturalny N- metylo-D- asparaginian (NMDA), antagonista i agonista GABA, Mg2+, odgrywają kluczową rolę

w regulacji snu. W badaniach przeprowadzonych przez Abbasi B, Kimiagar M, Sadeghniiat K, Shirazi MM, Hedayati M, Rashidkhani B. okazało się, że suplementacja magnezu, poprawia subiektywne odczucie bezsenności, wydajność snu, wydłuża czasu snu i latencję snu, budzenie się wcześnie rano, a także zwiększa stężenie reniny, melatoniny oraz kortyzolu w surowicy,

u osób w podeszłym wieku [3-10].

Na rynku farmaceutycznym istnieje wiele preparatów z magnezem w różnych postaciach leczniczych i chemicznych. Jaka forma jest najbardziej przyswajalna przez ludzki organizm?

W badaniach przeprowadzonych przez Oddział Urologii na Uniwersytecie w Bonnie w Niemczech wykazano różną biodostępność w zależności od postaci leku. Do badania wzięto trzynastu zdrowych mężczyzn w wieku 22-31 lat. Podawano im tlenek magnezu w dawce 450 mg w dwóch postaciach– w kapsułkach oraz tabletkach musujących. Wyższą biodostępność wykazywał tlenek magnezu w tabletkach musujących. Oprócz tlenku magnezu, tabletki musujące zawierają węglan sodu, wodorowęglan sodu i kwas cytrynowy jako nadmiar substancji pomocniczych. Podczas wytwarzania CO2 w roztworze wzrasta wartość pH, a nadmiar kwasu cytrynowego pozwala osiągnąć całkowitą rozpuszczalność soli magnezu, który łatwiej dysocjuje. Jest to istotnym warunkiem wstępnym dla absorpcji [11-13].

W innym badaniu mierzono biodostępność dziesięciu różnych soli magnezu (w tym 6 organicznych oraz 4 nieorganiczne). Badanie było przeprowadzone ze stabilnym izotopem magnezu.

Sole jakie badano:

1)organiczne : octan, pidolan, cytrynian, glukonian, mleczan, asparaginian;

2) nieorganiczne: tlenek, chlorek, siarczan, węglan.

Wyniki jasno wskazują, że sole organiczne wchłaniają się znacznie lepiej niż sole nieorganiczne, a najlepszym źródłem magnezu jest glukonian. Pomimo tego, sole nieorganiczne pozostają dobrym źródłem magnezu. W preparatach handlowych magnez występuje pod postacią pięciu soli: tlenku, chlorku, mleczanu, cytrynianu oraz asparaginianu.

Najlepszą biodostępność wykazywał cytrynian. Popularną obecnie formą magnezu jest postać chelatu. W badaniach wykazywał dużą biodostępność, lecz nieco gorszą niż cytrynian. ^[17] Słabą biodostępnością odznaczał się tlenek magnezu, ale większą niż pozostałe trzy sole (tlenek, chlorek, siarczan) [14-16].

Wnioski:

Niedobór magnezu może wystąpić ze względu na zmniejszenie ilości przyjmowania, absorpcji, rozmieszczenia lub zwiększonej utraty tego pierwiastka, zarówno przez nerki lub drogą pozanerkową. Jako jon Mg2+ odgrywa istotną rolę w wielu fundamentalnych procesach biologicznych. Nie jest zaskakujące, że niedobór magnezu może prowadzić do poważnych zmian w przemianach biochemicznych. Deficyt magnezu nie jest rzadkością w populacji ogólnej. Zwiększenie spożycia warzyw i produktów zbożowych, przyczynia się do zwiększenia spożycia Mg, ale suplementacja magnezu jest wskazana, zwłaszcza u ludzi z problemami zdrowotnymi

lub gdy stan ich zdrowia powoduje nadmierną utratę magnezu lub ogranicza jego wchłanianie. Gdy zachodzi potrzeba suplementacji, formą najbardziej polecaną jest cytrynian magnezu

lub magnez w postaci chelatowanej i o ile jest to możliwe, warto go przyjmować w postaci musującej (tabletki bądź granulaty) ^[16][18][19].

Bibliografia:

1. ↑ http://www.livescience.com/28862-magnesium.html (Source: Los Alamos National Laboratory)
2. ↑ Agarwal R, Iezhitsa L, Agarwal P. Pathogenetic role of magnesium deficiency in ophthalmic diseases. Biometals. 2013 Nov 15.
3. ↑ Ohayon MM. Epidemiology of insomnia: What we know and what we still need to learn. Sleep Med Rev. 2002;6:97–111.
4. ↑ Foley DJ, Monjan AA, Brown SL, Simonsick EM, Wallace RB, Blazer DG. Sleep complaints among elderly persons: An epidemiologic study of three communities. Sleep. 1995;18:425–32.
5. ↑ Vitiello MV. Effective treatment of sleep disturbances in older adults. Clin Cornerstone. 2000;2:16–27.
6. ↑ Ancoli-Israel S, Ayalon L. Diagnosis and treatment of sleep disorders in older adults. Am J Geriatr Psychiatry. 2006;14:95–103.
7. ↑ Foley DJ, Vitiello MV, Bliwise DL, Ancoli-Israel S, Monjan AA, Walsh JK. Frequent napping is associated with excessive daytime sleepiness, depression, pain, and nocturia in older adults: Findings from the National Sleep Foundation ‘2003 Sleep in America’ Poll. Am J Geriatr Psychiatry. 2007;15:344–50.
8. ↑ Roepke SK, Ancoli-Israel S. Sleep disorders in the elderly. Indian J Med Res. 2010;131:302–10.
9. ↑ Ancoli-Israel S. Insomnia in the elderly: A review for the primary care practitioner. Sleep. 2000;23:S23–30.
10. ↑ Abbasi B, Kimiagar M, Sadeghniiat K, Shirazi MM, Hedayati M, Rashidkhani B. The effect of magnesium supplementation on primary insomnia in elderly: A double-blind placebo-controlled clinical trial. J Res Med Sci. 2012 Dec;17(12):1161-9.
11. ↑ Wilson DR, Strauss AL, Manuel MA (1984) Comparison of medical treatments for the prevention of recurrent calcium nephrolithiasis. Urol Res 12:39–40.
12. ↑ Pearle MS, Roehrborn CG, Pak CYC (1999) Meta-analysis of randomized trials for medical prevention of calcium oxalate nephrolithiasis. J Endourol 13:679–685.
13. ↑ Siener R, Jahnen A, Hesse A. Bioavailability of magnesium from different pharmaceutical formulations. Urol Res. 2011 Apr;39(2):123-7.
14. ↑ Lindberg JS. Mg bioavailability from Mg citrate and Mg oxide. J Am Coll Nutr 1990; 9: 48-55.
15. ↑ Morris ME. Absorption of magnesium from orally administered magnesium sulfate in man. Clin Toxicol 1987; 25: 371-82.
16. ↑ C Coudray, M Rambeau, C Feillet-Coudray, E Gueux, JC Tressol, A Mazur, Y Rayssiguier , Centre de Recherche en Nutrition Humaine d’Auvergne, Laboratoire des Maladies Métaboliques et Micronutriments, INRA de Theix/Clermont-Ferrand, 63122 Saint-Genès-Champanelle, France. Study of magnesium bioavailability from ten organic and inorganic Mg salts in Mg-depleted rats using a stable isotope approach. Magnesium Research. Volume 18, Number 4, 215-23, december 2005.
17. ↑ Walker AF, Marakis G, Christie S, Byng M. Mg citrate found more bioavailable than other Mg preparations in a randomised, double‐blind study. Magnesium Research. Volume 16, Number 3, 183-91, September 2003.
18. ↑ Galan P, Preziosi P, Durlach V, Valeix P, Ribas L, Bouzid D, Favier A, Hercberg S. Dietary magnesium intake in a French adult population. Magne. Res 1997; 10: 321-8.
19. ↑ Schimatschek HF, Rempis R. Prevalence of hypomagnesemia in an unselected German population of 16,000 individuals. Magnes Res 2001; 14: 283-90.